Spoorwachtershuisje

Een idyllisch huisje met een rijke geschiedenis

Op een snoezig plekje aan de Soerenseweg ligt sinds 1887 de voormalige Wachtpost 1B met de voorgevel naar de Koning Lodewijklaan. Op de huidige groene middenberm lag de Koningslijn naar Paleis Het Loo. Op de kruising tussen het spoor en de belangrijke weg bewaakte een baanwachter de overweg. Hij woonde in een spoorhuisje bij de overgang. Het gaaf bewaard gebleven gemeentemonument, origineel niet wit geverfd, is één van de vier overgebleven wachtposten langs de spoorlijn Apeldoorn – Hattem. Oorspronkelijk waren dat er zeventien. Aan de Asselsestraat staat nog nummer 1A, en in Epe staan nummers 7 en 8.
In 1876 werd het station van Apeldoorn ten zuiden van het toenmalige dorp geopend, maar dat was te ver weg van Het Loo naar de zin van koning Willem III. Omdat hij financieel had bijgedragen aan de Oosterspoorlijn tussen Amersfoort en Zutphen, kwam er als compromis een aftakking naar het paleis. De groenzone in de Prinses Beatrixlaan herinnert daar nog aan, net als de Apeldoornse straatnaam Koningslijn. Bij Prins Willem Alexanderlaan 760 staat een Koningslijn-monument. Het spoorgedeelte vanaf De Naald tot aan het paleishek is in 1954 gesloopt en is nu een van de oprijlanen van Het Loo. Mede op initiatief van Willem III en rijke, veelal adellijke financiers werd de lijn in 1887 doorgetrokken naar Hattem en Zwolle. Dat tracé (‘de Baronnenlijn’) is nu gedeeltelijk een recreatief fietspad.
Koning Willem III en later koningin Wilhelmina en hun buitenlandse gasten, maar ook gewone burgers, maakten druk gebruik van de spoorlijn. Na het overlijden van koning Willem III in 1890 werd zijn opgebaarde lichaam met de koninklijke trein naar Den Haag vervoerd. Na de troonsafstand van koningin Wilhelmina in 1948 werd het personenvervoer gestaakt. In 1972 kwam ook een eind aan het goederenvervoer over het traject Apeldoorn – station Het Loo – Hattem. Sloop van het baanvak volgde in 1976/77.

 >> Terug naar overzicht locaties en activiteiten

>> Naar startpagina openmonumentendag Apeldoorn